ประวัติ

แจ่วบอง (น้ำพริกพร้อมรับประทาน)ประวัติความเป็นมาประวัติความเป็นมา : (แจ่วบอง) แจ่วบองเป็นอาหารหลักของชาวบ้านไทยอีสาน ไปไร่ ไปนา ต้องมีแจ่วบองไปรับประทานขาดไม่ได้เวลาจัดสำรับจะต้องมีแจ่วบองอยู่ในสำรับกับข้าวด้วยเพื่อเพิ่มอรรถรสในการรับประทานอาหาร แจ่วบองเป็นการแปรรูปสมุนไพร ข่า ตะไคร้ ใบมะกรูด พริก กระเทียม หอมแดง ปลาร้า เพิ่มรสชาติ โดยการ เติม เกลือ และน้ำตาล เพื่อให้ได้รสชาติที่กลมกล่อมขึ้น แจ่วบอง ( น้ำพริกพร้อมรับประทาน ) เป็นน้ำพริกพื้นบ้านที่ให้คุณค่าทางโภชนาการมีส่วนผสมของสมุนไพรพื้นบ้านต่างๆ

ขั้นตอนการทำแจ่วบองเครื่องปรุง๑. ข่า ๑/๒ กก๒. ตะไคร้ ๑/๒ กก.๓. พริกป่น๔. ปลาแห้ง ๒ ขีด๕. กระเทียม ๒ กก.๖. หอมแดง ๑ กก.๗. ปลาร้าสับ ๓ ขีด๘. ปลาร้าต้ม ๓ ขีด๙. ใบมะกรูดบด ๑ ช้อนแกง ๑๐. น้ำตาล๑๑. เกลือแกง ๒ ช้อนแกง

วิธีการทำ๑. หั่น / ซอย ข่า ตะไคร้ หอมแดง กระเทียม ให้ละเอียดนำไปคั่วให้สุกนำมาบด๒. นำปลาแห้ง ปิ้งหรือทอดให้แห้งและกรอบแล้วนำมาบดให้ละเอียด ๓. นำใบมะกรูดหั่น แล้วนำไปบด๔. นำส่วนผสมทุกอย่าง มาคลุกเคล้ากันให้ทั่ว แล้วนำไปคั่วให้แห้งและนำมาบรรจุใส่ภาชนะ หรือถุงคุณประโยชน์ของสมุนไพรที่เป็นส่วนประกอบของแจ่วบองข่าเป็นยาขับลมในลำไส้ แก้บิด ท้องอืด โรคหืด ขับเสมหะ และโรคหลอดลมอักเสบ ในข่าประกอบด้วย วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 แคลเซียม เส้นใยอาหาร และฟอสฟอรัสตะไคร้ ใช้เป็นยาทาแก้ปวด เช่น โรครูมาติซัม อาการปวดตามบั้นเอว ช่วยย่อยอาหาร ขับปัสสาวะอย่างอ่อน ขับเหงื่อ แก้ตกขาว อาเจียน ลดความดันโลหิต ขับลม แก้ไข้ ปวดท้อง โรคทางเดินปัสสาวะ นิ่ว และอาการปวดเกร็ง ในตะไคร้ประกอบด้วย วิตามินเอ แคลเซียม ธาตุเหล็ก เส้นใยอาหาร และฟอสฟอรัสใบมะกรูด ผสมมะกรูดช่วยขับลม แก้จุกเสียด แก้ลมวิงเวียน น้ำมะกรูดแก้เลือดออกตามไรฟัน ในมะกรูดประกอบด้วย เบต้า-แคโรทีน วิตามินเอ วิตามินบี 2 วิตามินซี แคลเซียม และโปรตีนกระเทียม มีฤทธิ์ลดความดันโลหิต ลดระดับไขมัน คอเลสเตอรอลและน้ำตาลในเลือด ในกระเทียมประกอบด้วย เซเลเนียม ซึ่งเป็นแร่ธาตุที่ทำหน้าที่เป็นตัวประสานการทำงานของเอนไซม์ระหว่างวิตามินอี เอ และซีหัวหอม ขับลม ขับปัสสาวะ ขับเสมหะ ขับประจำเดือน แก้ไข้ แก้หวัด ช่วยย่อยอาหาร เจริญอาหาร ในหอมแดงประกอบด้วย เซเลเนียมเป็นเกลือแร่ที่ทำหน้าที่เป็นตัวประสานการทำงานของเอนไซม์ระหว่างวิตามินดี เอ และซีพริก ช่วยย่อย ทำให้เจริญอาหาร ขับลมขับเหงื่อได้ดี ทำให้รูขุมขนสะอาด ผิวพรรณสดใส และมีสารต้านมะเร็ง ในพริกขี้หนูประกอบด้วยคาร์โบไฮเดรต โปรตีน เส้นใยอาหาร แคลเซียม ฟอสฟอรัส วิตามินเอ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินซี และธาตุเหล็ก

              ประวัติความเป็นมา สูตรปลาร้าบอง กลุ่มแม่บ้านถนอมอาหารบ้านวังยางเหนือ หมู่ที่ 11 ตำบลวัดธาตุ อำเภอเมืองหนองคาย จังหวัดหนองคาย 43000

ชาวบ้านวังยางเหนือส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมหลังจากพ้นฤดูเก็บเกี่ยวผลผลิตส่วนใหญ่จะว่างงานผู้นำครอบครัวที่เป็นผู้ชายต้องเข้าไปหางานทำที่กรุงเทพมหานครส่วนแม่บ้านจะทำหน้าที่เลี้ยงดูบุตรหลานส่วนหนึ่ง รับจ้างทั่วไปส่วนหนึ่งหารายได้พอจุนเจือครอบครัว เพื่อรอฤดูเพาะปลูกครั้งต่อไป

นางวาสนา มูลศาสตร์ ประธานกลุ่ม ได้มีแนวความคิดที่อยากมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหา ที่เกิดขึ้นโดยเฉพาะการแก้ปัญหาที่ชาวบ้านในชุมชนไปทำงานที่อื่น โดยเริ่มรวมกลุ่มแม่บ้านแปรรูปผลลิตทางการเกษตรระดมหุ้นกันโดยมี กศน.อำเภอเมืองหนองคาย เกษตรอำเภอเมืองหนองคายมาให้คำแนะนำให้ความรู้ ในการประกอบอาชีพเสริม เช่นทำแหนมเนื้อวัว แหนมเนื้อหมู หม่ำหมู และปลาร้าบอง จึงเกิดการรวมตัวและจัดตั้งเป็นกลุ่มแม่บ้านวังยางเหนือขึ้นในปี พ.ศ.2542

ต่อมา พ.ศ. 2545 กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านวังยางเหนือได้มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องมีสมาชิกเพิ่มขึ้นตามลำดับและได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากกศน.อำเภอและเปลี่ยนจากกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรมาเป็นกลุ่มถนอมอาหารบ้านวังยางเหนือและกลุ่มได้มีแนวความคิดทำผลิตภัณฑ์ใหม่คือปลาร้าบองและน้ำจิ้มสุกี้ น้ำจิ้มเนื้อย่างเกาหลี เนื่องจากบ้านวังยางเหนือมีปลามากนำมาผลิตปลาร้าและเหลือจากการบริโภคภายในครัวเรือนจึงมีแนวความคิดในการแปรรูปมาเป็นปลาร้าบอง

ในปี พ.ศ. 2547 ผลิตภัณฑ์ของกลุ่มเม่บ้านถนอมอาหารบ้านวังยางเหนือเป็นที่นิยมของลูกค้าหน่วยงาน องค์การบริหารส่วนตำบลวัดธาตุ เกษตรอำเภอ อุตสาหกรรม สหกรณ์สาธารณสุขและสำนักงานพัฒนาชุมชนได้มาให้การสนับสนุน ด้านความรู้และงบประมาณเพื่อให้สินค้ากลุ่มมีการพัฒนาและขยายช่องทางการตลาดปรับปรุงคุณภาพของสินค้าให้ดียิ่งขึ้นต่อมาสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอได้ส่งเสริมให้กลุ่มนำผลิตภัณฑ์เข้าคัดสรรเพื่อยกระดับและมาตรฐานของผลิตภัณฑ์กลุ่มส่งปลาร้าบองเข้าคัดสรรและได้รับดาวระดับ 3 ดาว ในปี พ.ศ.2547และได้รับตราจากสำนักงานอาหารและยา ในปี พ.ศ.2547ทำให้สินค้าของกลุ่มขยายฐานการตลาดได้มากขึ้นมาถึงปัจจุบัน

เอกลักษณ์และจุดเด่นของผลิตภัณฑ์ปลาร้าบอง บ้านวังยางเหนือ

1. สะอาด ไม่มีสารกันบูด (ต้องทำให้สุกทุกอย่างและไม่ใส่สารกันบูด)

2. การบรรจุน้ำหนักได้มาตรฐาน

3. สีสวยน่ารับประทาน

4. ได้รับมาตรฐาน อย.

ความสัมพันธ์กับชุมชน

การรวมกลุ่ม เกิดจากแนวความคิดมีส่วนร่วมของคนในชุมชนที่แก้ปัญหาที่ชาวบ้านในชุมชนไปทำงานที่อื่น และการสร้างความอบอุ่นในครัวเรือนทำให้คนในชุมชนตระหนักและรู้สึกถึงความเป็นเจ้าของกลุ่มร่วมกันรักและหวงแหนในภูมิปัญญา ตลอดจนมีการถ่ายทอดให้แก่คนรุ่นหลัง

วัตถุดิบและส่วนประกอบ สูตรการทำปลาร้าบองบ้านวังยางเหนือ

 ปลาร้า 2 กิโลกรรม

- หอมแดง 5 ขีด

- กระเทียม 5 ขีด

- พริกแห้ง 1 ขีด

- ข่า 1 ขีดครึ่ง

- ตะไคร้ 3 ขีด

- ขิง 1 ขีดครึ่ง

-น้ำตาลปิ๊บ 1 ขีด

- มะขามเปียก 1 ขีด

- มีด

- เครื่องปั่น

- หม้อ

- กระปุก

- กระทะ

- เขียง

ขั้นตอนการผลิตปลาร้าบอง บ้านวังยางเหนือ

1. นำปลาร้ามาล้างให้สะอาดแล้วนำมาบดหรือสับให้ละเอียด

2. นำหอม กระเทียม พริกแห้ง ข่าตะไคร้ ขิง มาบดให้ละเอียด

3. นำส่วนผสมที่เตรียมไว้ทั้งหมดมาผสมกับปลาร้าที่เตรียมไว้แล้วนำไปบดหรือสับให้ละเอียด

4. หลังจากนั้นนำปลาร้าที่ผสมแล้วไปเคี้ยวประมาณ 2 ชั่วโมง เพื่อให้สุกและเก็บใว้ได้นาน โดยไม่ต้องใส่สารกันบูด แล้วทิ้งไว้ให้เย็นและนำบรรจุกระป๋องติดฉลากต่อไป

5. ตรวจสอบความเรียบร้อย ส่งขาย

แหล่งจำหน่ายผลิตภัณฑ์ปลาร้าบอง

กลุ่มแม่บ้านถนอมอาหารบ้านวังยางเหนือ หมู่ที่11 ตำบลวัดธาตุ อำเภอเมืองหนองคาย จังหวัดหนองคาย 43000

http://fishovermake.blogspot.com/2013/02/blog-post.html